Οι οίκοι αξιολόγησης «τεστάρουν» τις αντοχές της ελληνικής οικονομίαςH

Με το δάχτυλο έτοιμο να πατήσουν το κουμπί που γράφει «Αναβάθμιση» ήταν οι οίκοι αξιολόγησης, μετά την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τη Standard & Poor's στις 22 Ιανουαρίου. Ωστόσο, διστάζουν να κάνουν την κίνηση, καθώς διαβλέπουν ατολμία ή αδυναμία της κυβέρνησης για εφαρμογή της συμφωνίας με τους πιστωτές, κυρίως σε ό,τι αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Οι λόγοι που συνηγορούν σε αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, σύμφωνα με τον οίκο S&P, είναι:

• Η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών.
• Το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία εμφανίζεται πιο ανθεκτική από ό,τι αναμενόταν.
• Η πεποίθηση ότι θα επέλθει συμφωνία με τους πιστωτές έως τον Μάρτιο.

Εναλλακτική
Ανεπισήμως, οι αναλυτές των οίκων αξιολόγησης επισημαίνουν ότι η πιο βασική αλλαγή που επήλθε και ήταν ικανή για αναβάθμιση ήταν η εκλογή προέδρου στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Νέα Δημοκρατία), η οποία μάλιστα συνοδεύθηκε από θετικά δημοσκοπικά στοιχεία. Το γεγονός αυτό προσέδωσε στη Βουλή «πολιτικό βάθος», δηλαδή η Ελλάδα έχει εναλλακτική πολιτική πρόταση. Με πιο απλά λόγια, ο κίνδυνος πολιτικής κρίσης μειώνεται καθώς υπάρχει εναλλακτική στην περίπτωση που καταρρεύσει η σημερινή κυβέρνηση. Ομως, αυτή η εναλλακτική κάνει πιο σκληρή τη στάση των πιστωτών στη διαπραγμάτευση με τη σημερινή κυβέρνηση, αυξάνοντας τους κινδύνους για αδιέξοδο.

Το ημερολόγιο των αξιολογήσεων αναφέρει ότι η επόμενη αναμένεται από τη Moody's στις 26 Φεβρουαρίου και ακολουθεί της Fitch στις 11 Μαρτίου 2016. Οι ημερομηνίες αυτές είναι ενδεικτικές καθώς οι οίκοι μπορεί να προβούν σε αξιολόγηση ανά πάσα στιγμή εφόσον κρίνουν ότι έχει μεταβληθεί ένας σημαντικός παράγοντας. Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες και τι κοιτούν συγκεκριμένα οι οίκοι αξιολόγησης για την περίπτωση της Ελλάδας;

Οπως εξηγεί η Moody's στην «Κ», οι παράγοντες που θα οδηγήσουν σε υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας είναι οι εξής:

1. Αστοχία εφαρμογής του τρίτου πακέτου διάσωσης.
2. Μη επίτευξη συμφωνίας με τους πιστωτές.
3. Μικρότερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη.
4. Ευρύτερες κοινωνικές ή πολιτικές εντάσεις που μπορεί να προκληθούν από τη θεσμοθέτηση των μέτρων.

O επικεφαλής αξιολογήσεων της Fitch, Ντάγκλας Ρένγιτς, μιλώντας στην «Κ» προσθέτει τις περιπτώσεις:

• Παρατεταμένης διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, π.χ. μέχρι τον Ιούλιο.
• Μη πληρωμής υποχρέωσης της Ελλάδας προς τους πιστωτές της ή κάποιου είδους ανταλλαγής χρέους.

Από την άλλη πλευρά, σε αναβάθμιση οδηγούν οι εξής εξελίξεις:

1. Καλύτερη από την αναμενόμενη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, στη βάση μιας πιο αποτελεσματικής δημοσιονομικής προσαρμογής και εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων (όχι δηλαδή μεγαλύτερα πλεονάσματα με π.χ. έκτακτους φόρους και εισφορές).
2. Βιώσιμοι ρυθμοί ανάπτυξης και πρωτογενή πλεονάσματα που τελικά θα μειώνουν το χρέος (και πάλι δεν εννοούν πρωτογενή πλεονάσματα «παγώνοντας» τις πληρωμές ληξιπρόθεσμων χρεών προς τον ιδιωτικό τομέα).
3. Μεγαλύτερη βεβαιότητα και εμφανή πρόθεση για περαιτέρω βοήθεια από τους πιστωτές προς την Ελλάδα.
4. Βελτίωση του πολιτικού περιβάλλοντος.

Το κόστος της πολύμηνης διαπραγμάτευσης
Μιλώντας με αναλυτές των οίκων αξιολόγησης διαπιστώνει κάποιος ότι τελικά η πολιτική αβεβαιότητα το 2015 και η επιβολή των capital controls προκάλεσαν μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι έχει καταγραφεί μέχρι στιγμής στους αριθμούς.

Οι οίκοι συμφωνούν ότι η πολιτική αβεβαιότητα έχει μειωθεί σε σχέση με πέρυσι το καλοκαίρι (δημοψηφίσματα κ.λπ.), ωστόσο το προηγούμενο διάστημα άφησε μια οικονομία «διαλυμένη», η οποία είχε ήδη υποστεί βαθιά ύφεση επί έξι χρόνια.

Η Moody's για παράδειγμα βλέπει την ελληνική οικονομία να καταγράφει ύφεση 1,4% το 2015 και ύφεση 1% το 2016. Αυτό, διότι η οικονομία παραμένει εύθραυστη. Επίσης, οι τράπεζες –παρά την ανακεφαλαιοποίηση– δεν έχουν ακόμη τις δυνάμεις να χρηματοδοτήσουν την εγχώρια οικονομία. Ακόμη, οι περικοπές των δημοσίων επενδύσεων στο πλαίσιο του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής δεν βοηθούν την ανάπτυξη.

Αντίθετα, σύμφωνα με τον κ. Ρένγιτς της Fitch, η ελληνική οικονομία έχει «πιάσει πάτο» και έτσι οι αναπτυξιακές προοπτικές μεσο-μακροπρόθεσμα είναι μεγαλύτερες, αρκεί να μη διαταραχθούν οι σχέσεις με τους πιστωτές της.

Πηγή: Η Καθημερινή